Để cây trồng có thể sinh trưởng và phát triển một cách toàn diện, chúng ta cần nắm bắt được nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng. Việc chúng ta bổ sung đúng cũng như đủ nguồn dưỡng chất cần thiết sẽ là một giải pháp cực kỳ tối ứu để giúp tăng năng suất, chất lượng của nông sản. Khi chúng ta nắm được cây trồng cần gì thì sẽ không khó để bổ sung và hoàn thiện nguồn dinh dưỡng này cho cây. Cơ bản có 2 nhóm dinh dưỡng cần thiết như: Chất dinh dưỡng có lợi và chất dinh dưỡng thiết yếu.
Chất dinh dưỡng thiết yếu:
Đây là nhóm dưỡng chất cần thiết cho cây trồng mà chúng ta nhất định phải cung cấp đầy đủ để cây phát triển. Nếu cây thiếu nhóm dưỡng chất này sẽ cực kỳ nghiêm trọng đến sự sinh trưởng cũng như phát triển của cây.
Đối với nhóm dưỡng chất thiết yếu này bao gồm: Hydro (H), Carbon(C), Ca(Ca), Kali(K), Sắt (Fe), Lưu huỳnh (S), Bo(B), Kẽm(Zn), Đồng(Cu), Molyphen(Mo), Clo(Cl), Mangan(Mn). Những dưỡng chất nà là những thành phần cấu tạo nên các chất hữu cơ cần thiết cơ bản nhất trong cây trồng. Hoặc cũng có thể là chất xúc tác cho những quá trình sinh lý trong cây. Khi cây được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu, nước, ánh sáng, CO2 cây sẽ tổng hợp toàn bộ hợp chất thiết yếu cho sự phát triển và sinh trưởng.
Với nhóm dưỡng chất thiết yếu người ta căn cứ trên mức độ quan trọng để chia ra làm 3 nhóm nhỏ sau:
Nhóm nguyên tố đa lượng:
Nguyên tố Carbon chiếm khoảng 45%, Oxy và Hydro chiếm khoảng 42%, Lân 1%, Đạm 1,5%, kali 3%.
Trong số đó thì 3 nguyên tố C, O, H được cung cấp từ không khí, nước nên chúng ta gọi đây là nguyên tốt khoáng. Vậy vai trò của các nguyên tố này là gì?
- Đây là những nguyên tố thiết yếu không thể thiếu để cho cây trồng tiếp tục chu kỳ sống.
- Là những nguyên tố sẽ tham gia trực tiếp vào quá trình chuyển hóa vật chất và điều tiết quá trình trao đổi chất.
- Tăng khả năng chống chịu
- Giúp điều chỉnh quá trình sinh trưởng
Tiếp đến là 3 nguyên tố N, P, K sẽ được cây trồng hấp thụ từ đất với một khối lượng lớn nên chúng ta gọi nó là khoáng đa lượng. Những nguyên tố này đóng vai trò rất quan trọng cho cây trong quá trình sinh trưởng và phát triển. Vậy nguyên tố N, P, K vai trò gì?
- Đạm (N) sẽ giúp cho cây tăng khả năng sinh trưởng mạnh hơn, chồi và cành lá ra nhiều, kích thích tăng kích cỡ lá từ đó cây quang hợp tốt hơn. Đạm rất cần cho các loại cây ăn lá.
- Lân (P): đây là nguyên tố cần thiết giúp hình thành các bộ phận mới cho cây, kích thích bộ rễ phát triển mạnh hơn, ăn sâu vào long đất. Giúp cây có thể hút được nhiều dinh dưỡng, đồng thời cũng tăng khả năng chống chịu cho cây.
- Kali (K): kali giúp cây tăng khả năng chống chịu với điều kiện không thuận lợi, cây hấp thụ Kali sẽ ra nhiều nhánh, cành và lá. Kali giúp cho năng suất cây trồng tăng lên.
Nhóm nguyên tố trung lượng
Các nguyên tố trung lượng bao gồm như: Lưu huỳnh, Magie, Ca. Nhóm nguyên tố trung lượng thường tồn tại trong cây trồng với một tỷ lệ khá thấp khoảng 1/1000 đến 1/100.
Đối với cây trông nhu cầu dinh dưỡng thường ở mức độ trung bình.
- Canxi: Đây là một nguyên tố cần thiết để giúp rễ cây hình thành và phát triển, giúp cây chịu được tình trạng ngập úng. Bên cạnh đó Ca còn giúp cải tạo đất, giảm độ chưa, mặn đồng thời tăng độ phì nhiêu cho đất để cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn.
- Magie: Mg sẽ giúp giữ cho độ pH trong tế bào cây luôn trong phạm vi ổn định, thích hợp và cân bằng nước.
- Lưu huỳnh: Nguyên tố lưu huỳnh sẽ tạo thành các chất tinh dầu để tạo mùi vị cho cây, đồng thời thúc đẩy quá trình quả và hạt chín.
Nhóm vi lượng
Nhóm vi lượng bao gồm các nguyên tố sau: Clo, Mangan, kẽm, đồng, sắt, molyphen, bo. Thường nhóm nguyên tố v lượng cây trồng chỉ cần số lượng khá ít, khoảng 1 phần vài triệu tới 1/10000.
Những yếu tố vi lượng thường đóng vai trò khá phức tạp trong hệ dinh dưỡng dành cho thực vật, cũng như ảnh hưởng rất nhiều đến năng suất của cây trồng. Khi chúng ta cung cấp đủ dinh dưỡng vi lượng sẽ giúp cây phát triển mạnh mẽ và cung cấp cân đối nguồn dinh dưỡng để cây trồng phát triển một cách toàn diện.
- Sắt: Là nguyên tố cần thiết trong quá trình cây quang hợp và hình thành chất diệp lục.
- Kẽm: Là nguyên tố thiết yếu cho để sản xuất hormone thực vật nhằm hoàn thiện cấu trúc lá và một số bộ phận khác.
- Đồng: là nguyên tố giúp lá phát triển tốt và có màu xanh.
- Mangan: có vai trò tương tự như đồng.
- Bo: Giúp chồi, rễ phát triển thúc đẩy quá tình ra hoa và đậu quả.
- Molyphen: là nguyên tố kiểm soát Nito.
- Clo: Nguyên tố cần thiết cho quá trình phân chia tế bào ở rễ và lá.
Các dưỡng chất có lợi
Nếu cây trồng không có nhóm dưỡn chất này thì khả năng sinh trưởng và phát triển sẽ kém đi nhiều. Tuy nhiên nếu chúng ta chủ ý bổ sung thì sẽ tạo điều kiện tốt, thuận lợi để cây phát triển tốt hơn, đem lại giá trị cao hơn.
Vì nhu cầu những chất này cây cần đến khá ít nên được gọi là nhóm vi lượng. Các nguyên tố vi lượng bao gồm các chất như: Niken, Nhôm, Vanadi, Coban,… và một số nguyên tố đất hiếm như cerium, lanthanum, praseodymium, terbium, thulium, europium, samarium, dysprosium,…