Trong chăn nuôi, thức ăn ủ chua được đánh giá là một trong những điều kiện tạo nền tảng thức ăn thô xanh cho gia súc vững chắc. Điển hình trong số đó cây ngô là một trong những cây trồng dễ trồng và dễ kiếm nhất. SO với nhiều loại thức ăn tương tự khác, ngô xanh ủ chua là thức ăn có giá trị năng lượng cao nhất. Trong một Kilogam ngô xanh ủ có chứa tới 10% nhu cầu caroten hàng ngày của bò sữa, đây được biết tới là một chất rất quan trọng đối với sức khỏe cũng như năng suất.

Vậy kỹ thuật trồng ngô ủ chua như thế nào, khung giờ nào và bảo quản như thế nào để đạt tối đa lợi ích của khối lượng xanh. Để trả lời được những thắc mắc trên, chúng ta cùng tìm hiểu bài viết hôm nay để nắm bắt đúng kỹ thuật.

Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các vấn đề sau:

Silo là gì?

Thức ăn ủ chua là loại thức ăn thô xanh, ngon ngọt có thể được làm từ khối xanh hoặc khô. Với loại thức ăn này sẽ thu được bằng cách lên men, chủ yếu là axit lactic và lên men trong điều kiện yếm khí (tức là không có oxy).

Thức ăn ủ chua nếu thu hoạch đúng kỹ thuật sẽ có mùi của rau ngâm hoặc có mùi trái cây, có kết cấu không nhòe.

Tuy nhiên, trong thức ăn ngon ngọt chất nhờn và nấm mốc là điều không không được chấp nhận.

Cũng như các loại thức ăn thô xanh khác, thức ăn ủ chua có chứa tới 60% đến 80% độ ẩm. Tuy nhiên, đây không chỉ là nước mà trong đó còn là một dung dịch sống có chưa nhiều khoáng chất, vitamin và các dưỡng chất có tác dụng bồi bổ cơ thể của động vật.

Khối lượng xanh sẽ giúp khẩu phần dinh dưỡng của vật nuôi đa dạng và phong phú, nó chiếm khoảng 50% tổng giá trị dinh dưỡng của thức ăn. Việc sử dụng các sản phẩm trong dinh dưỡng động vật sẽ đặp ứng được các nhu cầu sau:

• Giúp bình thường hóa công việc của các cơ quan tiêu hóa.
• Giúp vật nuôi tăng sản lượng sữa.
• Giúp tăng trọng nhanh trong quá trình vỗ béo.

Hướng dẫn trồng ngô để ủ chua

Khi trồng ngô để phục vụ cho ủ chua cần tính đến đặc điểm sinh học của nó. Ngô là loại cây trồng ngắn ngày hàng năm ưa nhiệt. Hạt nảy mầm xảy ra ở +10ºC, khi đất trồng càng ấm thì hạt giống phát triển càng tích cực. Đối với nền nuôi có khả năng chịu được sương giá ngắn hạn xuống tới -3ºC.

Ở giai đoạn đầu phát triển, cây sẽ đối phó thành công với tình trạng ẩm và chịu được nhiệt. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với các yếu tố bất lợi của môi trường trong thời kỳ ra hoa khiến cho năng suất bị giảm đáng kể.

Những yêu cầu và chuẩn bị đất trồng ngô

Đất đen, đất mùn, đất cát pha, và đất thịt pha cát rất phù hợp để trồng ngô ủ chua. Hạt giống đòi hỏi hàm lượng oxy trong đất và đồng thời chúng không chịu được tình trạng đất nén. Chính vì vậy, để chuẩn bị ruộng gieo sạ, đất được canh tác ở các độ sâu khác nhau.

TIến hành cày mùa thu sẽ bắt đầu sau khi thu hoạch, giai đoạn này sẽ từ cuối tháng Tám đến khoảng đầu tháng Mười, với độ sâu xử lý khoảng từ 25-30 cm.

Tiếp đến vào mùa xuân, tức vào khoảng đầu tháng 4 chúng ta sẽ tiến hành bừa đất lần đầu, với độ sâu 5cm. Cũng trong tháng 4, chúng ta tiến hành bừa lần hai với độ sâu 15cm, lần bữa này nhằm loại bỏ cỏ dại và xới đất sâu 8cm.

Thời gian và tần suất gieo sạ

Hoạt động gieo sạ sẽ diễn ra vào đầu tháng 5, lúc này đất ấm lên khoảng +12 ºC, độ sâu để gieo hạt 6-8cm. Đối với những vùng đất sét nặng, chúng ta có thể giảm độ sâu trồng xuống 4cm.

Trên ruộng trồng, khoảng cách tiêu chuẩn giữa các hàng ngô là 65-70cm. Tỷ lệ gieo hạt sẽ tùy thuộc theo giống ngô có thể từ 70 đến 120 nghìn hạt/hecta, trong điều kiện bất lợi của thời tiết số lượng hạt giống phải tăng lên 10%.

Sau khi gieo hạt một tuần, chúng tiến tiếp tục tiến hành bừa, lúc này sẽ thực hiện lại trên cây con vào khoảng cuối tháng 5 khi cây con được 4-5 cặp lá. Mục đích của việc bừa ở giai đoạn này nhằm nới lỏng các lớp trên của đất và giúp loại bỏ các loại cây cỏ dại.

Quan tâm

Để ngô có được năng suất tối đa cần bón phân kịp thời, đúng thời điểm, phòng trừ cỏ dại và các loại sâu bệnh gây hại.

Sử dụng phân bón

Khi chúng ta trồng ngô phục vụ cho việc ủ chua thì cần tập trung chính là phát triển đại trà. Trong trường hợp này, chủ yếu là Nito.

Phân đạm được bón khi khi gieo hạt, sau đo từ 4-6 tuần sau khi hạt đã nãy mầm . Phốt pho, bồ tạt và các chất hữu cơ được nhúng vào đất trong quá trình cày bừa mùa thu.

Tỷ lệ phân bón:

• Đạm: 50-70kg/hecta
• Phoohoric: 80-100kg/hecta
• Kali: 70-90 kg/ha
• Phân chuồng: 40-50 tấn/hecta

Hướng dẫn sử dụng thuốc diệt cỏ trong trồng ngô ủ xanh

Trong quá trình trồng ngô, thuốc diệt cỏ sẽ được sử dụng để kiểm soát cỏ dại phát triển, tuy nhiên sự lựa chọn loại thuốc phụ thuộc vào loại cỏ và mùa phát triển.

Thường các chế phẩm như Eradiken hay Alirox được nhúng vào đất trước khi trồi lên. Nếu như ở lần xử lý đầu không mang lại kết quả, chúng ta được phép phun cho cây ở giai đoạn cây được 3-5 lá với Basis, Titus hoặc các loại khác.

Kiểm soát sâu bệnh hại

Đa phần trong canh tác, cây ngô thường bị ảnh hưởng nhiều do bệnh thối Fusarium, nhiễm khuẩn bên trong lõi ngô, bệnh xì mủ bàng quang hay bệnh giun sán miền nam. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thuốc được sử dụng để diệt nấm nhằm chống lại bệnh hại. Một số biện pháp phòng ngừa như luân canh cây trồng, quy trình trước khi gieo hạt được chuẩn bị kỹ càng, kiểm soát sự lây nhiễm từ cỏ dại dự trữ, bên cạnh đó nên chọn các giống ngô lai và các loại giống kháng bệnh.

Ngoài ra, thuốc diệt côn trùng sẽ giúp chống lại sự tấn công của bọ cạp, sâu tơ, ruồi, bọ ngô, thuốc sẽ diệt trừ ký sinh trùng hiệu quả. Sự lựa chọn sẽ phụ thuộc vào loại dịch bệnh đang gây hại.

Đặc điểm trồng ngô ủ chua

Cây ngô là loại cây trồng có hàm lượng carbohydrate cao  và có các đặc thù riêng được dùng để ủ chua để thức ăn có được sự cân đối và có hàm lượng protein cao. Điều này, ngô sẽ được trồng xen kẽ hoặc trồng hỗn hợp với các loại cây họ đậu (chẳng hạn nhẽ như đậu nành, đậu ngựa, cỏ linh lăng, cây lupin).

Thu hoạch ngô để ủ chua

Đối với ngô thu hoạch để ủ chua sẽ có những đặc điểm riêng, điều quan trọng nhất là không được trì hỡn thời gian chuẩn bị thức ăn.

Thời điểm thu hoạch cây ngô sẽ tác động đến giá trị dinh dưỡng, thành phần và khả năng ủ chua của khối lượng xanh.

Ngô được chia làm 4 giai đoạn chính:

Sản phẩm bơ sữa: Giai đoạn bắt đầu từ 15-20 ngày sau khi ngô thụ tinh. Lúc này khi dùng tay ấn vào hạt sẽ tiết ra sữa bắp màu trắng.

Giai đoạn sáp: Nội nhũ lúc đầu giống như bột mềm và đặc dần về sau, nó sẽ xảy ra ở thời điểm sau thụ phấn 26 ngày.

Thủy tinh thể: Giai đoạn này hạt ngô có hình dạng nhàu nát, kéo dài từ 36-48 ngày từ thời điểm bắt đầu bắp ngô hình thành hạt.

Độ chín hoàn toàn: Lúc này hạt cứng có màu sáng, chúng ta sẽ thấy lá và vỏ của cây ngô có xu hướng chuyển sang màu vàng. Nó thường xảy ra sau khi thụ phấn 2 tháng.

Ngô sử dụng để ủ chua sẽ được thu hoạch ở giai đoạn sữa và trước khi kết thúc giai đoạn sáp, lúc này cây sẽ có những đặc tính quý giá nhất. Khi thu hoạch trong thời kỳ này, hạt ngô đạt được độ ẩm từ 65-70%, đây là độ ẩm chuẩn, đông thời hàm lượng đường chưa trong hạt đủ để thức ăn có độ chua tối ưu.

Quan trọng, khi thu hoạch cây ở giai đoạn chín muộn chúng ta cần bảo quản đông lạnh, như vậy sẽ khiến chất lượng của thức ăn bị giảm.

Lưu ý khi thu hoạch

Để đảm bảo chất lượng thức ăn ủ chua sạch cần phải đáp ứng các yêu cầu sau:

• Chiều cao cắt thân cây không quá 0,1m
• Mất khối lượng xanh sau gặt không quá 1,5%
• Mức độ nghiền tối thiểu 70%, kích thước hạt từ 2-4cm
• Tuyệt đối không để khối xanh nhiễm bẩn với đất.

Lưu trữ

Trước khi đặt khối xanh, phía dưới đáy của cấu trúc cần được lót bằng rơm, sau đó được dỡ xuống rãnh hoặc trên gò, trộn, san và lu bằng máy ủi. Về chiều dày của các lớp rải hàng ngày ít nhất là 0,7m. Việc lấp công trình có khối lượng xanh thường sẽ kéo dài từ 5 đến 7 ngày, chiều cao ở giữa của lớp silo là 5m. Sau khi khối xanh lặng xuống trong quá trình chúng ta bảo quản tối thiểu là 4m.

Thông thường, khối xanh sẽ được che phủ bàng màng polyme và phủ lên trên một lớp đất cao từ 5-8cm và cuối cùng rải một lớp rơm dày từ 50-60cm rồi ủ chua từ 15-25 ngày.

Như chúng ta đã biết, ngô là loại hạt mọng nước rất giàu dinh dưỡng khi được ủ chua là thành phần chính trong khẩu phần ăn của gia súc trong các trang trại chăn nuôi. Thực tế, việc trồng ngô ủ chua không hề khó, việc chăm sóc cũng khá đơn giản bao gồm bón phân kịp thời, kiếm soát cỏ dại và phòng ngừa sâu bệnh hại. Chúng ta sẽ tiến hành thu hoạch để thu khối xanh khi cây ở giai đoạn hạt chín sáp.

Cây ngô thu hoạch ở giai đoạn này để chế biến là bổ dưỡng nhất, “thức ăn đóng hộp xanh” được chế biến đúng kỹ thuật chắc chắn sẽ giúp bạn tăng năng suất trong chăn nuôi.